ฉนวน กันความร้อนโดยทั่วไปหมายถึง วัตถุหรือวัสดุที่มีความสามารถในการสกัดกั้นความร้อนไม่ให้ส่งผ่านด้านใด ด้านหนึ่งไปยังอีกด้านหนึ่งได้ง่าย การส่งผ่านความร้อนจากด้านหนึ่งไปอีกด้านหนึ่งของวัสดุต่างๆหรือการถ่ายเท ความร้อน Heat Transfer ระหว่างวัตถุสามารถเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่ออุณหภูมิของวัตถุทั้งสองมีความแตกต่างกัน ซึ่งลักษณะการถ่ายเทความร้อนนั้น มี 3 วิธี โดยอาจเกิดขึ้นจากวิธีใดวิธีหนึ่งหรือหลายๆ วิธีพร้อมกัน ได้แก่

1.การนำความร้อน Conduction คือ ปรากฏการณ์ที่พลังงานความร้อนถ่ายเทภายในวัตถุหนึ่งๆหรือระหว่างวัตถุสองชิ้นที่สัมผัสกันโดยมีทิศทางของการเคลื่อนที่

2.การพาความร้อน Convection คือ การถ่ายโอนความร้อนที่เกิดจากสารใดสารหนึ่ง ได้รับความร้อนแล้ว ความหนาแน่นของอนุภาคน้อยลงขยายตัวลอยตัวสูงขึ้น พร้อมทั้งพาความร้อนไปด้วยขณะเดียวกันส่วนอื่นที่ยังไม่ได้รับความร้อนยังมี ความหนาแน่นของอนุภาคมากกว่า จะเคลื่อนมาแทนที่เป็นแบบนี้ไปเรื่อยๆจนสารนั้นได้รับความร้อนทั่วถึงกันจึง เรียกว่า การพาความร้อน

3.การแผ่รังสี Radietion คือ การถ่ายโอนความร้อนที่เกิดจากแหล่งความร้อนหนึ่งไปยังสารที่มีอุณภูมิต่ำ กว่า โดยไม่ต้องอาศัยตัวกลาง เรียกว่า การแผ่รังสีความร้อนในปัจจุบันบ้านเราจะหาร่มไม้เพื่อบรรเทาความร้อนยากมาก อีกทั้งนับวันมีแต่จะร้อนขึ้น อาจมีสาเหตุมาจากภาวะเรือนกระจก หรือ สภาวะโลกร้อน ที่ทุกประเทศในโลกกำลังประสบอยู่ อีกทั้งราคาฉนวนกันความร้อนในปัจจุบัน ก็มีราคาไม่แพงมากนัก บ้านโดยเฉพาะหลังคาบ้านต้องทนรับรังสีความร้อน ตลอดทั้งวันโดยที่บางวันอุณหภูมิอยู่ ที่ 40 องศาเซลเซียส แต่ความร้อนสะสมที่หลังคามีอุณหภูมิประมาณ 60-65 องศาเซลเซียส (ตามแต่ละชนิดของหลังคา) ร่มเงาของหลังคาบ้านมิอาจเป็นร่มเงาได้อีกต่อไป หลังจากนั้นจะมีการถ่ายเทความร้อน จากหลังคาลงสู่ตัวอาคาร ทำให้ภายในอาคารจะมีความร้อนมากกว่าภายนอกอาคาร สิ่งเดียวที่จะหยุดการถ่ายเทความร้อนจากหลังคา ลงสู่ตัวอาคารนั่นก็คือ “ ฉนวนกันความร้อน “

4.ฉนวนกันความร้อนจึงมีความสำคัญ ที่จะทำให้การใช้งานสิ่งก่อสร้างนั้นๆ มีความสามารถลดความร้อนและคงความเย็น ซึ่งมีผลทำให้สามารถลดขนาดของ เครื่องทำความเย็นลงได้ ผลที่ตามมาคือการลดค่าใช้จ่ายโดยรวม นอกจากนี้ฉนวนกันความร้อน ยังสามารถควบคุมอุณหภูมิให้อยู่ในสภาวะ ไม่ให้เปลี่ยนแปลงไปมากจึงทำให้ผู้อยู่อาศัย ในอาคารมีความสะดวกสบายขึ้น ทำให้อุณหภูมิในห้องลดลงจากข้างนอกมากกว่า 20 องศาเซลเซียส (ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมอื่นๆด้วย) อาจไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องปรับอากาศ แต่หากใช้ก็ทำให้ห้องเย็นลงอย่างรวดเร็ว ลดการสูญเสียพลังงาน สามารถประหยัดค่าไฟฟ้าได้มากกว่า 50%